Het bestaande centrum bood een kwalitatieve maar beperkte werkplek en een uitbreiding drong zich dus op. Het nieuwe paviljoen van 420 m² is een uitbreiding van het bestaande koepelvormige gebouw en breidt het centrum uit naar het open landschap in het zuiden, in interactie met de bestaande koepel. De stervormige vleugel, die als atelier en tentoonstellingsruimte kan dienen, is een knap staaltje architectuur. Het gebouw is een ontwerp van de Japanse architect Hideyuki Nakayama en het Parijse bureau LIST, in nauwe samenwerking met Bollinger + Grohmann en het Belgische Bureau Bouwtechniek.
Taart of ‘Machikado’
De betrachting van het Frans Masereel Centrum is kunstenaars en publiek dichter bij elkaar te brengen. Het paviljoen, dat gezien kan worden als een taart waaruit enkele stukken zijn gesneden, biedt op dat vlak heel wat mogelijkheden.
Een taart is een mooie vergelijking, maar volgens algemeen aannemer Vanhout.pro NV uit Turnhout is het ontwerp opgevat als een ‘Machikado’, wat Japans is en verwijst naar een ‘straathoek’ of een ‘passage’. De verschillende verspreide ruimtes - zoals de studio of de tentoonstellingsruimte - komen in het midden van deze Machikado bij mekaar. Hoe dan ook een bouwtechnisch hoogstandje en vooral het ingesneden kegelvormige houten dak vormde een behoorlijke uitdaging.
Het wereldbefaamde studiebureau Böllinger + Grohmann werd ingeschakeld om de dakstructuur te berekenen, samengesteld uit 762 houten balken, allemaal verschillend, geproduceerd in de fabriek en gemonteerd in situ door Vanhout.pro. Elke balk wordt gesteund door de voorgaande en ondersteunt de volgende, volgens de geometrie van een kegel opgedeeld in 29 delen en 27 niveaus.
Het houten dakgebinte is wat men noemt een reciproke structuur die kenmerkt wordt door een grote complexiteit waarbij elk stuk uniek is. Het dakbeschot bestaat dan ook uit op maat gezaagde multiplexplaten die de openingen in de balkenstructuur afsluiten, allen volkomen verschillend van formaat en afmeting.
18 cm ROCKWOOL isolatie
“Het dak was dan ook een echt maanlandschap”, bevestigt de aannemer van isolatie– en dichtingswerken Peter Maes (Hüs-Dakbouw BVBA). “Als facetten van een geslepen diamant vormen deze plaatjes de draagstructuur van het dak.”
“Minerale wol was de enige mogelijke en goede oplossing om hier aan de isolatie-eisen te kunnen voldoen en de vorm van het dak te volgen zonder enig risico.”, vertelt uitvoerend architect Eyukewe Dogo van Bureau Bouwtechniek NV.
Als isolatie werd er dan ook gekozen voor ROCKWOOL rotswol: twee lagen Rhinoxx van 9 cm dik, om de gewenste thermische isolatiewaarden te bekomen en het dak te laten beantwoorden aan de hoge eisen inzake brandveiligheid. “Buiten het feit dat deze isolatieplaten goed presteren, brandveilig zijn en zich snel en eenvoudig laten verwerken waren het ook de enige isolatieplaten waarmee we dit gebogen dak professioneel konden afwerken.”, verduidelijkt dhr. Maes. “De platen werden hier en daar tot op halve dikte ingesneden zodat ze zo de glooiing van het dak mooi konden volgen. Dit kunnen we niet doen met hardschuimplaten, omdat ze minder flexibel zijn. Een heel werk, maar wanneer we het resultaat nu bekijken moet ik eerlijk toegeven dat het er mooi en strak uitziet en dat er amper of niet te zien is dat de ondergrond zo onregelmatig was.”
