Przy projektowaniu i wykonywaniu dachów płaskich należy uwzględnić wymogi ogniowe, które mogą występować zarówno w odniesieniu do całego dachu i jego części składowych oraz rozwiązać połączenia dachu w newralgicznych punktach, takich jak połączenie przekrycia ze ścianą oddzielenia przeciwpożarowego.
Potwierdzeniem spełnienia wymagań stawianych dla przekrycia dachowego jest zawarcie w dokumentacji projektowej klasyfikacji w zakresie odporności ogniowej oraz stopnia rozprzestrzeniania ognia dla danego przekrycia. W dokumencie tym, wydanym przez notyfikowaną jednostkę badawczą, znajduje się opis warunków, które należy spełnić, żeby klasyfikacja była ważna. Zapisy różnią się w zależności od materiału i producenta, w związku z tym należy każdorazowo sprawdzić, czy warunki, które narzuca klasyfikacja, są spełnione.
W przypadku odporności ogniowej przekryć dachowych jednym z najczęściej występujących wymogów jest opaska wykonana z wełny lub PIR wraz z kątownikiem. Jej zastosowanie ma za zadanie uszczelnienie połączenia ściany attykowej z przekryciem dachu warstwowego, którego izolacja cieplna jest palna. Dokument klasyfikacyjny określa, jakie elementy powinny być zastosowane, a niekiedy też ich wymiary i materiały, z których powinny być wykonane.
W sytuacji, kiedy klasyfikacja nie wymaga zastosowania wyżej wymienionego rozwiązania, dobrą praktyką (aczkolwiek niewymaganą przepisami) jest zastosowanie samego kątownika z blachy o grubości 0,7 mm. Wysokość obróbki powinna być równa izolacji cieplnej, a szerokość powinna wynosić minimalnie 200 mm i być dostosowana do profilowania blachy, umożliwiając mocowanie kątownika do górnej fali blachy trapezowej. Dodatkowo przy attykach, do których blacha jest układana prostopadle, górne fale blachy zaleca się wypełnić np. bloczkami trapezowymi o długości równej szerokości kątownika.
Rys. 1 Detal połączenia przekrycia dachu ze ścianą – blacha trapezowa układana prostopadle do attyki w przypadku, gdy klasyfikacja ogniowa nie wymaga opaski obwodowej z izolacji cieplnej
Rys. 2 Detal połączenia przekrycia dachu ze ścianą – blacha trapezowa układana równolegle do attyki
Poza swoją funkcją na rzecz ppoż., kątownik zabezpiecza płyty izolacji cieplnej przed przełamaniem i wpadnięciem w falę trapezu. Jego wymiary i stosowanie są zależne od projektanta.
Opaska i kątownik nie są wymagane w przypadku, kiedy przekrycie dachu ma spełniać jedynie wymagania w zakresie nierozprzestrzeniania ognia
Ściana oddzielenia ppoż. dochodząca do przekrycia dachu
Przy rozwiązywaniu detalu połączenia ściany stanowiącej oddzielenie przeciwpożarowe z przekryciem dachu należy przede wszystkim zapewnić szczelną separację dwóch części budynku. Aby to zrealizować ściana powinna wychodzić 30 cm ponad górną warstwę przekrycia, dochodzić do stropu lub do przekrycia dachu nierozprzestrzeniającego ogień. Pierwsza sytuacja jest opisana w dalszej części artykułu. Kolejny przypadek jest prosty, gdyż połączenie wykonuje się szczelnie z elementów konstrukcyjnych lub realizuje się dylatację przeciwpożarową zgodnie z projektem i aprobatami technicznymi dotyczącymi takich dylatacji. W ostatnim z wymienionych przypadków sytuacja wydaje się być jasna do momentu, w którym nie dojdziemy do realizacji połączenia na styku ściany z częścią nośną przekrycia.
Przy zastosowaniu blachy trapezowej przechodzącej nad górną powierzchnią ściany tworzą się luki między blachą i ścianą, których wielkość jest zależna od wysokości trapezu. Aby ściana spełniała swoją funkcję, szczeliny muszą zostać wypełnione. Rozwiązanie tego detalu może stanowić wypełnienie pustych przestrzeni wełną mineralną i zamknięcie z obu stron obróbką stalową lub masą ogniochronną.
Rys. 3 Ściana oddzielenia ppoż. dochodząca do przekrycia (rozwiązanie 1)
Innym przykładem dobrej praktyki budowlanej w tym przypadku jest wypełnienie szczelin pianką ogniochronną o klasie odpowiedniej do klasy odporności ogniowej ściany.
Rys. 4 Ściana oddzielenia ppoż. dochodząca do przekrycia dachu (rozwiązanie 2)
Rys. 5 Ściana oddzielenia ppoż. dochodząca do przekrycia dachu (rozwiązanie 3)
Powyżej opisano zaledwie kilka z możliwych rozwiązań tego detalu. Wybierając optymalne rozwiązanie do analizowanego przypadku, należy zawsze pamiętać o zachowaniu funkcji ściany i odpowiednim uszczelnieniu połączenia materiałami niepalnymi. Przytoczone przykłady mogą zostać zrealizowane przy odpowiednio zaprojektowanym układzie statycznym konstrukcji dachu, pozwalającym na jej niezależną pracę w obu strefach pożarowych. W razie wątpliwości rozwiązanie należy skonsultować z projektantem i rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych.
Ściana oddzielenia ppoż. wychodząca ponad pokrycie dachu
Ściana oddzielenia przeciwpożarowego może wychodzić ponad pokrycie dachu w dwóch przypadkach:
- przepisy narzucają wysunięcie ściany ponad pokrycie dachu,
- ze względów konstrukcyjnych lub architektonicznych.
Warunki techniczne wymagają takiego zabiegu w dwóch wypadkach. Jeżeli przekrycie dachu jest rozprzestrzeniające ogień – na podstawie paragrafu 235 ust. 3 WT ścianę należy wynieść 30 cm ponad pokrycie dachu lub zastosować wzdłuż ściany pas z materiału niepalnego o szerokości co najmniej 1 m i klasie odporności ogniowej EI 60, bezpośrednio pod pokryciem (przekrycie w tym pasie musi być NRO). Ustęp 3 paragrafu wymusza również takie wysunięcie, kiedy bezklasowy świetlik lub klapa dymowa znajdują się w odległości mniejszej niż 5 m od ściany oddzielenia przeciwpożarowego – ścianę należy wysunąć 30 cm ponad najwyższy punkt świetlika/klapy dymowej.
Wysunięcie ściany wynikające z przepisów narzuca na projektanta i wykonawcę zaprojektowanie i wykonanie wszystkich elementów ściany oddzielenia przeciwpożarowego z materiałów niepalnych (§232 ust.1 WT).
Rys. 6 Połączenie przekrycia ze ścianą oddzielenia przeciwpożarowego.
Jeżeli nie wynika to z przepisów przytoczonych powyżej, a przekrycie sklasyfikowano jako nierozprzestrzeniające ognia, ściana oddzielenia ppoż. może dochodzić do przekrycia. Wysunięcie ściany ponad pokrycie dachu ze względów konstrukcyjnych (oparcie konstrukcji dachu na ściennie) lub architektonicznych (wymagania dotyczące kształtu bryły obiektu) można traktować jak zwykłą ścianę, a samą ścianę oddzielenia pożarowego można „myślowo” zakończyć na poziomie przekrycia. Takie podejście pozwala na wykończenie ściany ponad dachem materiałami palnymi (o ile są sklasyfikowane jako nierozprzestrzeniające ognia). W miejscu przejścia ściany przez przekrycie należy zapewnić izolację cieplną ściany materiałem niepalnym oraz zamknąć ją od dołu obróbką blacharską w kształcie kątownika.
Rys. 7 Połączenie przekrycia ze ścianą oddzielenia przeciwpożarowego, gdy przepisy nie wymagają jej wysunięcia ponad pokrycie dachu
Do każdego rozwiązania należy podejść indywidualnie i wziąć pod uwagę wiele aspektów, pamiętając, że nadrzędnym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa obiektu.
Informacja dodatkowe:
Artykuł powstał na bazie publikacji technicznej, opracowanej przez ekspertów z Grupy Merytorycznej PPOŻ. Stowarzyszenia DAFA: „Bezpieczeństwo pożarowe dachów”, dostępnej na www.dafa.com.pl
DAFA jest organizacją, która działa aktywnie na rzecz ujednolicenia i podniesienia standardów wykonawczych oraz rozwoju wiedzy o technologiach i funkcjonowaniu dachów płaskich i fasad.
Firma ROCKWOOL Polska jest Członkiem Wspierającym Stowarzyszenia od początku działalności organizacji.
