Efektywność energetyczna w ocenie wpływu budynku na środowisko naturalne – filar środowiskowy

Odnosząc się do oceny środowiskowej zarówno z poziomu pojedynczych wyrobów budowlanych (norma PN – EN 15804, Tabela 1) jak również z poziomu całego budynku (norma PN – EN 15978, Tabela 1),  zdefiniowano cztery podstawowe grup oddziaływań, a w nich w sumie ponad dwadzieścia kwantyfikowalnych parametrów.    

Oddziaływanie na środowisko 

Pierwszą grupę stanowią parametry opisujące oddziaływania środowiskowe: 

  • potencjał globalnego ocieplenia GWP (ang. Global Warming Potential) wyrażony jako ekwiwalent emisji CO2 [kg]; 
  • potencjał uszczuplenia startosferycznej warstwy ozonowej ODP (ang. Ozon Deplition Potential) wyrażony jako ekwiwalent emisji CFC 11 [kg]; 
  • potencjał zakwaszenia gleby i wody AP (ang. Acidification Potential) wyrażony jako ekwiwalent emisji SO2 [kg]. 
  • potencjał eutrofizacji EP (angEutrophication Potential) wyrażony jako ekwiwalent emisji (PO4)3- [kg]; 
  • potencjał tworzenia ozonu troposferycznego POCP (ang. troPospheric Ozone Creation Potential) wyrażony jako ekwiwalent etylenu [kg];  
  • potencjał uszczuplenia zasobów abiotycznych ADP (ang. Abiotic Depletion Potential): ADP – pierwiastki: dla zasobów niekopalnych wyrażony ekwiwalentem Sb [kg], ADP – paliwa kopalne: dla zasobów kopalnych wyrażony wartością kaloryczną netto [MJ] 

Zużycie zasobów 

Kolejną grupę opisującą oddziaływanie wyrobów budowlanych i budynków na środowisko naturalne są parametry opisujące zużycie zasobów: 

  • zużycie odnawialnej energii pierwotnej, z wyłączeniem zasobów odnawialnej energii pierwotnej stosowanej jako surowce (wartość opałowa) [MJ wartości kalorycznej netto]; 
  • zużycie zasobów odnawialnej energii pierwotnej stosowanej jako surowce [MJ wartości kalorycznej netto]; 
  • całkowite zużycie zasobów odnawialnej energii pierwotnej (energia pierwotna i zasoby energii pierwotnej stosowane jako surowce) [MJ wartości kalorycznej netto]; 
  • zużycie nieodnawialnej energii pierwotnej, z wyłączeniem zasobów nieodnawialnej energii pierwotnej stosowanej jako surowce [MJ wartości kalorycznej netto]; 
  • zużycie zasobów nieodnawialnej energii pierwotnej stosowanej jako surowce [MJ wartości kalorycznej netto]; 
  • całkowite zużycie zasobów nieodnawialnej energii pierwotnej (energia pierwotna i zasoby energii pierwotnej stosowane jako surowce) [MJ wartości kalorycznej netto]; 
  • zużycie materiałów wtórnych [kg]; 
  • zużycie odnawialnych paliw wtórnych [MJ wartości kalorycznej netto]; 
  • zużycie nieodnawialnych paliw wtórnych [MJ wartości kalorycznej netto]; 
  • zużycie zasobów słodkiej wody [m3]. 

Odpady 

Przedostatnią grupę parametrów uwzględnianych w ocenie odziaływania na środowisko zewnętrzne stanowią ilości odpadów powstających w cyklu życia wyrobu lub budynku: 

  • odpady niebezpieczne [kg]; 
  • odpady inne niż niebezpieczne [kg]; 
  • odpady radioaktywne [kg]. 

Strumienie wyjściowe 

Ostatnią grupą parametrów uwzględnianych w ocenie LCA wyrobów lub budynków są tzw. informacje środowiskowe opisujące strumienie wyjściowe w postaci: 

  • elementów do ponownego zastosowania [kg]; 
  • materiałów do recyklingu [kg]; 
  • materiałów od odzyskania energii [kg]; 
  • energii wyeksportowanej [MJ na nośnik energii]. 

Jak można zauważyć, spośród szerokiej listy wymienionych wyżej parametrów oddziaływania budynków na środowisko naturalne, obecne wymagania Warunków Technicznych odnośnie efektywności energetycznej budynków odnoszą się bezpośrednio tylko to jednego z nichTym parametrem jest „zużycie nieodnawialnej energii pierwotnej z wyłączeniem zasobów nieodnawialnej energii pierwotnej stosowanej jako surowce”, które wyrażane jest za pomocą wskaźnika zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną – EP, [kWh/(m2·rok)]. Z punktu widzenia efektywności energetycznej budynków, z wymienionej wyżej listy parametrów, istotne jest jeszcze „zużycie odnawialnej energii pierwotnej, z wyłączeniem zasobów odnawialnej energii pierwotnej stosowanej jako surowce”. Suma energii pierwotnej nieodnawialnej i odnawialnej daje całkowitą energię pierwotną. Należy zaznaczyć, że również komercyjne systemów wielokryterialnej oceny środowiskowej budynków, wspomniane we wprowadzeniu, także wymagają nie tylko podania ilości energii dostarczanej do budynku ze źródeł odnawialnych jak i nieodnawialnych ale również jej ograniczania. Takim systemem jest przykładowo DGNB, gdzie do oceny efektywności energetycznej budynków uwzględnia się m.in. niskie zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną oraz ograniczenia zapotrzebowania na całkowitą energię pierwotną, [źródła: DGNB Manual - New office and administrative buildings, Version 2012]. Bazowanie jedynie na wskaźniku zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną prowadzić może do błędnej oceny oraz interpretacji wyników dotyczących np. skutków środowiskowych odnawialnych źródeł energii z ich fazy produkcji i w szczególności fazy poużytkowej (np. utylizacji). Stąd zasadne jest utrzymywanie wymagań, które związują odpowiednio niskie wartości współczynników przenikania ciepła przegród z wartościami wskaźników EP.  Te pierwsze, oprócz poprawy komfortu cieplnego przyczyniają się również do ograniczania strat ciepła z budynku, a drugie – do zwiększania udziału energii odnawialnej w potrzebach energetycznych budynków. Można stwierdzić, że dwa rodzaje wymagań „U i EP” nawzajem się uzupełniają.   

 

Dowiedz się więcej o zrównoważonym rozwoju